2019 yılının aralık ayında Çin Halk Cumhuriyetinden başlayarak önce Avrupa, daha sonra Amerika Birleşik ve Devletleri ve sonuç olarak bütün dünyayı etkisi altına alan coronavirüs pandemisi 1 yıl gibi kısa bir sürede -13 Aralık 2020 tarihi itibariyle- dünya genelinde 1.604.516 kişinin ölümüne sebep olmuş ayrıca 72milyon kişi hastalık ile enfekte olmuştur. Özellikle ABD, Hindistan, Brezilya gibi ülkeler bu süreçten en fazla etkilenen ülkelerin başında geliyor.
Dünya sağlık örgütünün (WHO) pandemi ilan etmesiyle beraber bütün dünya hastalığı ciddiye almaya başlamış ve tedavisi üzerine çalışmalara başlamıştır. Ne yazık ki Covid-19 hastalığının bilinen %100 etkili kanıtlanmış bir tedavisi yoktur. Dünya genelinde uzmanlar ve ülkemizde de Sağlık Bakanlığı; ilk günden bu yana tedaviye yönelik rehberler, yayınlar çıkarmaktadır. Favipiravir etken maddeli ilaçların ülkemizde ilk kullanımı T.C. Sağlık Bakanlığının 14.04.2020 tarihli COVID-19 Tedavı̇sinde Kullanılacak İlaçlara İlı̇şkı̇n Bı̇lgı̇lendı̇rme (Favipiravir 200 mg Tablet isimli yayınında rehbere girmiştir. Daha sonra Sağlık Bakanlığının 12 Ekim 2020 tarihinde yayınladığı Erişkin Hasta Tedavi Rehberi'nde gerekli güncellemeler yapılmıştır.
Favipiravir İçeren İlaçlar
RAVİRAN 200 mg film kaplı 20 tablet
LOQULAR 200 mg film kaplı 40 tablet
CONVOLYN 200 mg film kaplı 40 tablet
İlk yayınlanan rehberlerde Oseltamivir (İnfluenza ilacı) erken maddesi yer alsa da literatürde COVID-19 ile Influenzanın beraber görülebileceğini gösteren çalışmalar bulunması üzerine hem Influenza hem Sars-COV-2'ye etkili olan ilaç Favipiravirin kullanımı rehbere girmiştir.
Hidroksiklorokin gibi COVID-19 tedavisinde kullanılan diğer ilaçlar gebelerde kar zarar hesabı yapılarak kullanılabilse de Favipiravirin gebelerde emzirenlerde kullanılması uygun değildir.
Favipiravir Kullanımı, Favipiravir Dozu
Hastaneye yatış gerektirmeyen asemptomatik hastalarda ayaktan tedavi protokolü tabloda belirtilmiştir
| İlaç Adı | Günlük Doz Verilme yolu | Tedavi Süresi |
|
Hidroksiklorokin1
|
2x200 mg tablet, oral
2 x 1600 mg yükleme, |
5gün
5gün |
İlacın her bir adeti 200 mg olduğuna göre ilacı ilk kez aldığınızda ilk 2 dozu 1600mg yani 8adetten 2 defa almak gerekmektedir. (8 sabah,8 akşam gbi) daha sonraki günlerde 2x600mg yani 3 sabah 3 akşam şeklinde ilacı kullanmak önerilmektedir.
Hafif-Orta Seyirli Pnömonili(Ağır Pnömoni Bulgusu Olmayanlar) Olası/Kesin
COVID-19 Olgularında Tedavi
| İlaç Adı | Günlük Doz Verilme yolu | Tedavi Süresi |
|
Hidroksiklorokin2
|
2x200 mg tablet, oral
2 x 1600 mg yükleme, |
5-10 gün
5-10 gün |
- Hastalığın seyri ve pböomoni şiddeti farklı dahi olsa ilacın kullanım dozu ilk gün 2 defa 8 adet sonraki günler 2defa 3 adet şeklinde devam etmekte ancak tedavi süresi 10güne kadar uzayabilmektedir.
- Hastanede yatırılarak izlenmesi gereken pnömonili hastalarda Hidroksiklorokin ve/
veya Favipravir tedavisi 10 güne uzatılabilir.
Favipiravir Yan Etkileri
Favipiravirin en sık gözlenen yan etkisi ishal, kanda ürik asit seviyesinde artma, KC enzimleri denilen ALT, AST, ALP ve total bilirubin seviyelerindeki artıştır. Bazı olgularda nötrofil hücrelerinde artış bildirilmiştir.
Hastalarda sinidirim sistemine ait bozukluklar görülebilir. En çok görülen yan etki bulantı-kusma ve şişkinlik gaz artışıdır.
İlacın gebelerde kullanılması önerilmemektedir. Detaylı yan etkileri için aşağıdaki bölümleri inceleyebilirsiniz.
Favira yan etkileri
Favimol yan etkileri
Favicovir yan etkileri
Raviran yan etkileri
Loqular yan etkileri
Kaynak
1- TC Sağlık Bakanlığı COVID-19 (SARS-CoV-2 ENFEKSİYONU) ERİŞKİN HASTA TEDAVİSİ
https://covid19.saglik.gov.tr/Eklenti/37219/0/favipiravir-200-mg-tablet--guncelleme-tarihi-14042020pdf.pdf
2- COVID-19 (Sars-Cov2 Enfeksiyonu) Tedavı̇sinde Kullanılacak İlaçlara İlı̇şkı̇n Bı̇lgı̇lendı̇rme (Favipiravir 200 mg Tablet)
https://covid19.saglik.gov.tr/Eklenti/37219/0/favipiravir-200-mg-tablet--guncelleme-tarihi-14042020pdf.pdf
3- https://www.titck.gov.tr/