Kronik barsak bozuklukları denilince akla ilk olarak ülseratif kolit ve crohn hastalığı gelir. İnflamatuar barsak hastalıkları denilen bu iki hastalığa ve ilaçlarına başka bir yazımızda değindik. Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı yazımıza burayı tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Clostridium difficile infeksiyonu
Antibiyotiklere bağlı kolitin (psödomembranöz kolit) nedeni antibiyotik tedavisinin ardından kolonda Clostridiıım difficile kolonileşmesi ve toksin üretilmesidir. Çoğunlukla antibiyotiktedavisi sonrasında gelişir ve genellikle akut başlarsa da kronik bir gidiş gösterebilir; özellikle ampisilin, amoksisilin, ko-amoksilav, ikinci ve üçüncü nesil sefalosporinler, klindamisin, ve kinolonların kullanımında ortaya çıkar; ama böyle yan etkisi olmayan antibiyotiklerin sayısı azdır. Özgül tedavi olarak oral vankomisin ya da metronidazol kullanılır; çok ağır durumdaki hastalarda vankomisin yeğlenebilir. Metronidazolle ağızdan tedavi uygun değilse bu ilaç intravenöz infüzyonla verilebilir.
Divertiküler kolon hastalığı
Divertikül hastalığı tedavisinde yüksek oranda lif içeren diyet, kepek içeren besin eklentileri ve dışkının kütlesini artıran ilaçlar kullanılır . Kolik sorunu olduğunda antispazmodikler semptomları giderebilir. Antibakteriyeller ancak barsak duvarındaki divertikül infekte olduğunda kullanılmalıdır (uzmana sevk gerekir). Kodein, difenoksilat ve loperamid gibi barsak motilitesini azaltan ilaçlar, divertikül hastalığının semptomlarını alevlendirebileceğinden, kontrendikedir.
İritabl kolon sendromu (Huzursuz Barsak Sendromu)
İritabl kolon sendromu ağrı, kabızlık ya da ishalle ortaya çıkabilir. Kimi hastalarda önemli psikolojik ağırlaştırıcı etmenler bulunabilir; böyle durumlarda hastalar bilgilendirilip rahatlatıldığı ve muhtemelen özgül tedavi, örn. bir antidepresan verildiği takdirde yanıt alınabilir. Hastaların lif alımı gözden geçirilınelidir. Diette lif artışı gerekiyorsa, çözünebilen lifler (örn. ispaghula kabuğu, sterculia, ya da yulaf) önerilebilir; çözünmeyen lifler (örn. kepek) semptomları artırabilir, bu nedenle önerilmez. Kabızlığın giderilmesi için bir laksatif kullanılabilir.
Makrogol gibi ozmotik bir laksatif tercih edilir; laktuloz şişkinliğe yol açabilir. Uyarıcı laksatiflerden kaçınılmalıdır ya da nadiren kullanılmalıdır. Loperanıid (bkz. bölüm 1.4.2) ishali kesebilir ve antispazmodik ilaçlar ağrıyı dindirebilir. Bağımlılık riski nedeniyle kodein gibi merkezi etkili opiyoidierin kullanılmaması daha iyi olur. Laksatiflere, loperamidlere veya antispazmodile ilaçlara yanıt vermeyen hastalarda, karın ağrısı ve rahatsızlık hissini dindirnıek için bir trisiklik antidepresan kullanılabilir [ onaysız endikasyon]. Trisiklik antidepresanlar düşük dozda (örn. amitiptilin, başlangıçta gecelerde 5-10 mg, gerektiğinde en az 2 hafta aralıklarla ve 10 mg'lık artışlarla, en fazla geceleri 30 mg'a kadar) kullanılır. Trisiklik antidepresanlara yanıt alınamayanlarda bir selektif serotonin geri alım inhibitörü denenebilir [onaysız endikasyon].